Als gevolg van stijgende kosten voor onder andere energie, personeel en het tekort aan personeel overwegen veel ondernemers om de openingstijden aan te passen. Snijden in de koopavond, zondag openstelling, ’s ochtends iets later beginnen en einde middag iets eerder dicht gaan. Het lijkt eenvoudig. Toch moet je bij aanpassing van de openingstijden rekening houden met personeel en de afspraken met de verhuurder.
Personeel
Aangepaste openingstijden zal vaak betekenen dat werknemers op andere uren ingezet moeten worden. Dit is in beginsel geen probleem voor werknemers die toch al flexibel worden ingeroosterd. Let dan wel even op dat de nieuwe werktijden passen binnen de grenzen van de cao (zie verderop) en binnen de referentie-uren die je met hen hebt afgesproken. Lastiger wordt het, als werknemers op basis van een vast rooster werken. Hieronder wordt toegelicht hoe je met hen tot nieuwe afspraken komt. De vermindering van arbeidsuren wordt hier voor nu buiten beschouwing gelaten.
Aanpassing in overleg
In goed overleg is het vaak al mogelijk om met werknemers tot een andere spreiding van de uren te komen. Werkgever en werknemer zijn verplicht zich als goed werkgever en als goed werknemer jegens elkaar te gedragen. En zich dus ook redelijk op te stellen in zo’n overleg. Als je samen afspraken hebt gemaakt, kun je zelf kiezen hoe je dit vastlegt. Bijvoorbeeld in een gespreksverslag met handtekeningen eronder. De juristen van INretail kunnen je hierbij helpen. Als je er niet samen uit komt, dan zal een eenzijdige en formele aanpak nodig zijn.
Eenzijdige wijziging arbeidstijden
Of wijzigen van de arbeidstijden en het werkrooster zo maar mag hangt allereerst af van wat daarover is afgesproken in de arbeidsovereenkomst. Is er een eenzijdig wijzigingsbeding opgenomen, dan kan daar een beroep op worden gedaan. Wel moet je dan je belang als werkgever afwegen tegen de belangen van de werknemers. Hieruit volgt dat je altijd moet informeren bij de werknemer wat zijn/haar belangen zijn bij het vaststellen van het rooster. Denk dan aan kinderopvang, een tweede baan waarmee rekening gehouden moet worden, vervoersproblemen, etc. Een eenzijdig wijzigingsbeding is niet zonder meer een carte blanche voor de werkgever om van alles te veranderen.
Heb je geen eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst, dan kun je een beroep doen op artikel 7:611 BW: goed werknemerschap. Je doet dan een (schriftelijk) voorstel aan de werknemer om de werktijden te wijzigen. Als goed werknemer, moet deze instemmen met een redelijk voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst. Als ten minste die belangenafweging weer juist is gemaakt. Ook hierbij moet je vooraf dus het gesprek hebben gevoerd over de belangen van de werknemer.
Een goede reden geven
Het is van belang om bij een voorgenomen wijziging van de openingstijden en de noodzakelijke wijziging van de arbeidsuren een goede onderbouwing te geven van de reden daarvoor. Met een goede onderbouwing zal de werknemer ook eerder geneigd zijn akkoord te gaan.
Cao
In artikel 5 van de cao Retail Non-Food zijn (collectieve) afspraken over werk- en rusttijden vastgelegd. Een belangrijke overweging daarin is dat je als werkgever rekening moet houden met de wensen van de medewerker, tenzij dit redelijkerwijs niet van werkgever gevergd kan worden. Verder staan in artikel 5 een aantal rechten van de werknemer die je in acht moet nemen. Bijvoorbeeld een maximaal aantal dagen per week waarop ingeroosterd mag worden, vaste roostervrije dag(en), maximaal aantal weekenden, etc. Vergeet niet hiermee rekening te houden bij het maken van jullie nieuwe afspraken.
Ondernemingsraad
Indien er een ondernemingsraad actief is in je onderneming, dan dien je voor de aanpassing van de werktijden de ondernemingsraad te vragen om instemming. Als er geen ondernemingsraad is, maar wel een personeelsvertegenwoordiging, dan dien je de voorgenomen aanpassing voor te leggen aan deze personeelsvertegenwoordiging; instemming van de personeelsvertegenwoordiging is formeel niet vereist.
Huurovereenkomst
Als je je winkelpand huurt, is het wel van belang om na te gaan welke afspraken er zijn gemaakt in de huurovereenkomst over openingstijden. Vooral in winkelcentra en winkelgebieden kunnen de openingstijden een belang zijn voor verhuurder. Dit komt voort uit de gedachte dat alle winkeliers in het winkelcentrum en het winkelgebied er belang bij hebben dat de openingstijden zo veel als mogelijk gelijk lopen.
Openingstijden in huurovereenkomst
In de (veelgebruikte) algemene bepalingen van de Raad voor Onroerende Zaken (ROZ) staat een algemene bepaling over openingstijden. In veel gevallen wordt door de verhuurder onder de bijzonder bepalingen in de huurovereenkomst een meer specifieke opgave gedaan van de openingstijden.
Afwijken van de in de huurovereenkomst overeengekomen openingstijden kan door de verhuurder worden gehandhaafd. Verhuurder kan namelijk een forse contractuele boete in rekening brengen als je je als huurder niet houdt aan de overeengekomen openingstijden. De ene verhuurder zal doorgaans meer belang hebben bij handhaving van openingstijden dan de andere verhuurder.
Indien nodig dien je naast afspraken met het personeel ook afspraken te maken met de verhuurder over gewijzigde openingstijden. Ook hier geldt dat je de verhuurder moet laten inzien dat je een groot belang hebt bij aangepaste openingstijden. Weet dat de mogelijkheden om een afwijking van de overeengekomen openingstijden bij de rechter af te dwingen zeer beperkt zijn.
Als je nog vragen hebt over wijzing van de openingstijden of afspraken in de huurovereenkomst, dan kun je uiteraard contact opnemen met de afdeling ondernemersservice.
