Onderdeel van het cao-akkoord uit 2018 was de introductie van een individueel ontwikkelbudget. Die cao-afspraak is per 1 oktober 2020 ingegaan. Per 1 april 2024 is de afdracht aan de Leerrekening gestopt, het individueel ontwikkelbudget wordt vanaf die datum opgebouwd bij de werkgever.
Update 2025 samenwerking Leerrekening
Per 31 december 2024 is de samenwerking met Edubookers/De Leerrekening voor de uitvoering van het Individueel Ontwikkelbudget (IOB) geëindigd. Dit betekent dat medewerkers vanaf 1 januari 2025 hun opgebouwde IOB-budget niet langer via De Leerrekening kunnen besteden. Medewerkers kunnen vanaf 1 januari 2025 geen nieuw account meer aanmaken bij de Leerrekening. Ook nieuwe werkgevers kunnen zich niet meer aanmelden bij De Leerrekening.
Opgebouwde budget
In de eerste helft van 2025 worden alle gegevens, waaronder het opgebouwde budget per medewerker en bij welke werkgever dit hoort, overgedragen aan de Stichting Derdengelden IOB. Deze stichting zorgt ervoor dat zowel werkgevers als medewerkers worden geïnformeerd over de hoogte van het opgebouwde budget. Dit is nodig om werkgevers inzicht te geven in de bedragen die hun medewerkers hebben opgebouwd en om medewerkers te laten weten welk budget zij tot hun beschikking hebben.
Vóór 1 juli 2025 wordt een eindfactuur per werkgever opgemaakt. Het ongebruikte budget wordt in de eerste helft van 2025, na aftrek van gemaakte kosten, teruggestort naar de werkgever. Oorspronkelijk was de afspraak dat ongebruikt budget van maand 1 pas in maand 61 zou worden teruggestort, maar nu zal dit in één keer met een groter bedrag gebeuren. Het streefpunt van de stichting is dan ook om vóór 1 juli 2025 zowel de werkgevers als werknemers hierover te informeren.
Werkgevers wordt geadviseerd om medewerkers die een opleiding willen volgen vanuit hun IOB te informeren dat zij dit beter na 1 juli kunnen doen. Op dat moment is namelijk duidelijk hoeveel budget zij precies tot hun beschikking hebben.
Wijziging regeling IOB per april 2024
Per 1 april 2024 bouwt de medewerker maandelijks 1/12 van het ontwikkelbudget op bij de werkgever. Dit betekent dat de afdracht aan de Leerrekening vanaf deze datum is gestopt en het budget voortaan door de werkgever wordt gereserveerd. Het budget dat tussen 1 oktober 2020 en 31 maart 2024 via de Leerrekening is opgebouwd, blijft echter beschikbaar voor de medewerker. Vóór 1 juli 2025 worden werkgevers door de stichting op de hoogte gesteld van het opgebouwde budget.
Om een goed overzicht te behouden, kan de werkgever ervoor kiezen om vanaf 1 april 2024 een aparte registratie per medewerker bij te houden. Dit maakt het mogelijk om op elk moment inzicht te hebben in het opgebouwde budget. Een andere optie is om het budget pas te berekenen op het moment dat een medewerker hiervan gebruik wil maken. In dat geval is het essentieel om de datum van indiensttreding en het aantal gewerkte uren per medewerker goed te registreren.
Het proces bij de Leerrekening werd per 1 april 2024 automatisch stopgezet, zonder dat je als werkgever hiervoor iets moest doen.
Voorwaarden
Het Individueel Ontwikkelbudget (IOB) geldt niet voor alle medewerkers, maar alleen voor degenen die op 31 december minimaal één jaar in dienst zijn en minstens 16 uur per week werken. Uitzendkrachten, weekendhulpen en vakantiekrachten zijn van deze regeling uitgesloten. Medewerkers die pas in de loop van 2025 een jaar in dienst zijn, hebben (nog) geen recht op IOB.
Deelname aan het IOB is verplicht, omdat het sinds het cao-akkoord van juni 2018 een vast onderdeel is van de cao. Hierdoor kunnen medewerkers hun werkgever ertoe verplichten alsnog het budget op te bouwen. Dit is vergelijkbaar met het afdwingen van een verplichte loonsverhoging die in de cao is afgesproken.
Wanneer de cao door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid algemeen verbindend is verklaard, geldt deze regeling voor alle werkgevers en werknemers binnen de sector.
AOW-gerechtigde leeftijd
Voor medewerkers die in 2025 de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken, is er een uitzondering. Medewerkers van 60 jaar en ouder die schriftelijk aangeven geen gebruik te willen maken van het IOB, hoeven geen budget op te bouwen.
Beoordeling IOB
Daarnaast is er slechts één vast moment per jaar waarop wordt beoordeeld of een medewerker recht heeft op het IOB, namelijk 31 december van het voorgaande jaar. Dit betekent dat medewerkers die pas later in het jaar een jaar in dienst zijn, geen aanspraak kunnen maken op het budget.
Voorbeeld:
Een medewerker die op 31 december 2024 minimaal een jaar in dienst is en in de loop van 2025 een contract voor minimaal 16 uur per week krijgt, heeft recht op IOB. Hetzelfde geldt voor een medewerker die op 31 december 2025 minimaal een jaar in dienst is en in de loop van 2026 een contract voor 16 uur per week krijgt.
Minimale urennorm en type contract
De minimale urennorm van 16 uur per week wordt bepaald op basis van de arbeidsovereenkomst. Als een medewerker een contract heeft van minimaal 16 uur per week en op de peildatum een jaar in dienst is, heeft hij recht op IOB. Het type contract van een medewerker speelt geen rol bij het recht op IOB. Bij bijvoorbeeld een min-max-contract wordt het gemiddelde aantal uren per week berekend. Dit moet dan voldoen aan de minimale urennorm van 16 uur per week.
Het budget
Het Individueel Ontwikkelbudget (IOB) bedraagt € 12,50 per maand per medewerker. Dit budget mag worden gespaard tot een maximumperiode van vijf jaar. Het wordt in volgorde van storting opgenomen, wat betekent dat het oudste budget als eerste wordt gebruikt. Na vijf jaar vervalt het ongebruikte budget uit het eerste jaar. De medewerker heeft na deze termijn geen recht meer op dit bedrag.
Als een medewerker het budget niet benut, komt het na vijf jaar automatisch te vervallen. Het doel van het IOB is immers om ontwikkeling en opleiding te stimuleren. Wanneer een medewerker uit dienst treedt, vervalt het opgebouwde ontwikkelbudget direct. Dit wordt niet uitgekeerd aan de medewerker, aangezien het budget niet in de vorm van geld mag worden verstrekt.
Bij een overstap naar een andere werkgever binnen dezelfde branche begint de medewerker bij de nieuwe werkgever opnieuw met het opbouwen van het IOB; het eerder opgebouwde budget vervalt bij uitdiensttreding.
Transitievergoeding
Indien een medewerker recht heeft op een transitievergoeding, kan het gebruikte ontwikkelbudget worden verrekend, mits dit is besteed aan een opleiding die bijdraagt aan de toekomstige arbeidsmarktpositie. Opleidingen die alleen relevant zijn voor de huidige functie mogen niet met de transitievergoeding worden verrekend.
Je hoeft je geen zorgen te maken over een dubbele financiële last door zowel het ontwikkelbudget als de transitievergoeding. Het ontwikkelbudget dat is gebruikt voor een opleiding die bijdraagt aan de toekomstige arbeidsmarktpositie, mag namelijk worden verrekend met de transitievergoeding. Dit geldt echter niet voor opleidingen die enkel bijdragen aan de huidige functie. Hierdoor betaalt de werkgever niet dubbel voor de ontwikkeling en inzetbaarheid van de medewerker.
Het verrekenen met de transitievergoeding is alleen mogelijk wanneer dit vooraf is overeengekomen in de opleidingsovereenkomst!
Opleidingen/cursussen
Fiscale eisen
Interne opleidingen binnen een organisatie kunnen niet worden toegevoegd aan het opleidingsaanbod van het ontwikkelbudget.
Medewerkers kunnen kiezen uit opleidingen die fiscaal zijn toegestaan. Deze opleidingen moeten bijdragen aan hun toekomstige arbeidsmarktpositie, waardoor hobbycursussen en andere opleidingen met een sterk privékarakter zijn uitgesloten. Om te bepalen of een opleiding voldoet aan de fiscale voorwaarden, wordt een fiscale toetsingsvragenlijst ingevuld. Dit proces zorgt ervoor dat een medewerker het bruto bedrag van de opleiding netto mag besteden. Download hier de fiscale eisen (om de fiscale eisen te downloaden moet je ingelogd zijn):
