Soms komt het voor dat een klant niet af wil nemen of het gehele factuurbedrag wil betalen. Ook een leverancier wil ondanks de gesloten overeenkomst soms niet leveren. In die gevallen is het van belang om juist te handelen. Direct een procedure opstarten is in de regel niet zinvol.
Ingebrekestelling
Juridisch gezien moet de contractspartij in de gelegenheid worden gesteld om alsnog correct de overeenkomst na te komen. Dit wordt een ingebrekestelling genoemd, een schriftelijke aanmaning waarbij een redelijke termijn wordt gegeven om alsnog de verplichtingen uit de overeenkomst na te komen.
Soms is in een schriftelijke aanmaning het stellen van een redelijke termijn niet vereist. Dit is het geval als de contractspartij tijdelijk niet na kan komen of als de houding blijkt dat een aanmaning nutteloos zou zijn.
Soms is in het geheel geen ingebrekestelling nodig. Bijvoorbeeld als er binnen een gestelde termijn gepresteerd diende te worden en de termijn is verstreken. Een duidelijk voorbeeld is het leveren van bruidskleding na de datum van de bruiloft.
Verzuim
Komt de contractspartij niet binnen de redelijke termijn na dan is de contractspartij in verzuim. Als de contractspartij in verzuim is, dan kan de andere partij diverse rechten doen gelden, zoals:
- vergoeding vorderen van de schade; of
- omzetten van de verbintenis naar een vervangende schadevergoeding;
- ontbinden van de overeenkomst.
Schadevergoeding
Als een geldbedrag is gevorderd, dan kan de (wettelijke) rente over het geldbedrag als vergoeding worden gevorderd.
Als er geen geldbedrag wordt gevorderd maar een prestatie, dan kan de vordering worden omgezet in een vervangende schadevergoeding (geld). Bijvoorbeeld, een leverancier die moest leveren, levert niet en na het intreden van het verzuim wil de ondernemer de zaken niet meer maar een geldelijke vergoeding van de schade.
Ook kan aanspraak worden gemaakt op vergoeding van buitengerechtelijk incassokosten. Dit staat los of een derde ingeschakeld is om het bedrag te incasseren of dat je dat als ondernemer zelf doet. In het geval geld wordt gevorderd van consumenten is het wel van belang dat de consument een termijn van veertien dagen na ontvangst van de aanmaning heeft gekregen om alsnog zonder kosten te betalen én moet in de aanmaning schriftelijk de hoogte van de buitengerechtelijke incassokosten (maximaal het wettelijk toelaatbare bedrag) kenbaar zijn gemaakt.
Ontbinding
Een ander recht na het intreden van het verzuim is het recht op de ontbinding van de overeenkomst.
Een ontbinding is niet mogelijk als de tekortkoming dit niet rechtvaardigt. Bijvoorbeeld, een consument mag niet de hele koopovereenkomst ontbinden als één plank van de vloer een gebrek vertoond en het gebrek makkelijk is te herstellen. De gevolgen zouden niet opwegen tegen de tekortkoming.
Bij een ontbinding moet namelijk alles wat gebeurd is ongedaan gemaakt worden. In het voorbeeld van de parketvloer zou de gehele vloer verwijderd dienen te worden. Naast het ongedaan maken van wat gebeurd is, is er ook de mogelijkheid om aanvullende schadevergoeding te vorderen. In het voorbeeld van de vloer kan gedacht worden aan herstel van de ondervloer e.d.
